Een ijverige leraar Nederlands gaf aan zijn 12-jarige leerlingen een moeilijke opdracht: Zoek eens op wat je familienaam betekent. Hij zei er niet bij: Zoek het eens op in het Woordenboek van Familienamen, van dr. Frans Debrabandere. In zijn woordenboek staan (op een paar namen na) alle familienamen uit het rijksregister.
Soms ontbreken oude vormen, zodat een goede verklaring niet mogelijk is. Toen ik met de stamboom van mijn schoonouders bezig was, vond ik dat de naam Vandervesse een vervorming was van Van de Voorde. Gelukkig kon Debrabandere steunen op honderden studies. Zijn woordenboek is dus in hoge mate betrouwbaar. Corten is het tegengestelde van De Lange. Onlangs wilde iemand mij overtuigen dat Corten een vervorming is van de Spaanse naam Cortez! Nogal wat naamdragers stammen graag van een buitenlander af. In een restaurant in de omgeving van Tienen hangt een stamboom die teruggaat op Karel de Grote, met een zijtak die aanknoopt bij Hugo Capet, stamvader van de Franse Capetingers.
Gekheid kent geen grenzen. Tijdens een lezing in Leuven op 29 september 2007 gaf prof. emeritus W. Van Langendonck nog een straffer staaltje. Een zekere meneer Chamon opperde de mogelijkheid dat hij een afstammeling kon zijn van Toetanch-amon, uitgesproken als Toetan Chamon.
In sommige gevallen is het mogelijk om de regio aan te duiden, van waar iemand afkomstig is. Vanthienen is duidelijk. Die familie komt uit Thienen. Mijn klasgenoot Vlasselaers komt van het gehucht Vlasselaar in Nieuwrode (Aarschot) of Wezemaal. Debrabandere citeert in 1332 een Magtilde de Vlasselaer. Ik vond in Nieuwrode een oudere vorm. In 1313 was daar Vaes van Vlaeslaer al overleden. De familie Natens komt zeker uit de streek van Kapellen. De naam Noutens gaat terug op de vleivorm van de Germaanse voornaam Arnoud. Typisch is de Brabantse a in Natens. De oudst bekende Natens was Reynere Noytyns, die werd opgevolgd door zijn zoon Aert. Hij bezat een wijngaard in Berchem, gelegen in het zuiden van Kapellen.