In 1693 was het oorlog. Bij de Slag van Neerwinden op 29 juli vielen 28.000 doden en gewonden. Het was de bloedigste veldslag van de 17de eeuw. Iedereen had honger, doordat niemand nog brood kon bakken. Daarom stuurden de steden en dorpen een brief naar de Raad van Brabant om een aantal halsters graan te mogen halen, onder meer in Leuven. De lokale besturen moesten de inwoners tellen per gezin. Dat leverde in de meeste gevallen een lijst op met de naam van de familievader en de samenstelling van zijn gezin.
Een voorbeeld. In Neerheilissem had Marten Goemans een vrouw en zes jonge kinderen. Dit gezin telde dus 8 personen. Voor Tienen en 27 omliggende dorpen heb ik de lijst uitgegeven bij Family Research in Leuven. In 1693 woonden in Hoegaarden 1165 mensen, verdeeld over 231 huisgezinnen (Bost inbegrepen). In Meldert woonden 250 personen, verdeeld over 54 gezinnen. Beide dorpen stuurden een verzoekschrift om graan te mogen afhalen, niet enkel om brood te bakken, maar ook om te brouwen. Over de Hoegaardse brouwers is al dikwijls een reportage gemaakt. Steevast horen we dat er in Hoegaarden 35 brouwers waren. Dit is onjuist. In Hoegaarden vroegen 63 brouwers graan en in Meldert 20. Het spreekt vanzelf dat deze brouwers hun bier niet verkochten over de Belgische grenzen heen. Het waren veelal mensen die voor zichzelf brouwden. Toch vormen deze gegevens een bizarre uitzondering in de telling van het Hageland. Als we de cijfers omrekenen per gezin, komen we tot verrassende resultaten. In Hoegaarden brouwden 27 % van de gezinnen. Meldert haalde zelfs 37 % ! Als we Meldert bij Hoegaarden rekenen (Outgaarden had geen brouwers), dan komen we uit op 83 brouwers ! Mensen van Hoegaarden, vertel het volgende keer op TV. Hoegaarden telde in 1693 liefst 83 brouwers of 29 % van de gezinnen.
Dr. P. Kempeneers.