Op 10 mei 1716 stak Glaude Apicquant Paul Thirij met een mes dood. Dit gebeurde in het gehucht Adevoort in het zuiden van Ezemaal, op de grens met Neerheilissem. De dader was een scheper die woonde bij sieur Du Bois. De volgende dag verhoorden schepenen Reijnaerts en Paesmans zeven getuigen, in het Frans en het Nederlands. Eerst kwam aan het woord Gerard Thirij, 19 jaar oud, inwoner van Neerheilissem en broeder van het slachtoffer. De tweede getuige was Peeter Van Alcken uit Landen, 21 jaar oud, de derde was Louwies Thirij, 16 jaar oud en eveneens een broeder van Paul. De vierde getuige was Jan Theunis, inwoner van Heilissem, 40 jaar oud, de vijfde was Pier Meerdoux (of Meerdonx?), uit Heilissem, 28 jaar. Daarna kwamen aan bod: Jean De Lix van Heilissem, 28 jaar, en ten slotte Henrick Raussen, 19 jaar. Het volgende jaar oordeelde advocaat J.C. Hoegaerts in Tienen, op 6 maart 1717, dat de getuigenissen voldoende waren om de dader schuldig te verklaren. (Bron Schepengriffies 699, bundel 18. Rijksarchief Leuven.)

Tekst

Informatie preparatoir genoemen desen elffsten meij 1716 ouer alsulcken doodtsteck geinfligeert door Glaude Apicquant in het lichaem van Paul Thirij op den 10 meij 1716 ter plaetse genaempt Adevoort onder den dorpe van Esemael.

Ce 11 de meij 1716 pardevant nous eschevins Reijnaerts et Paesmans dudit village de Esemael est comparu Gerard Thirij, habitant de Heylessem, agé environ de 19 ans, arresté et adjourné par l’eschevin Paesmans et aussi sermenté, at declaré que le dix de ce mois de meij il estoit a Adevoort a la place où l’on jouioit a gilles ou wasteau au regard de la kermisse, quil at veu que certain berger de sieur Du Bois appellé Glaude Apicquant se battoit auec Paul Thirij son frere, et peu apres sestant retiré de luij at vue que ledit berger mettoit son couteau dans sa poche et il at vue que son dit frere estoit blessé tellement quil en est mort un quart d’huere apres sans pourtant auoir vue que le coups de couteau sont este donne. Amplius ignorat et habita lectura persistit et scribere nescit (= meer weet hij niet en na voorlezing houdt hij vol en hij kon niet schrijven, daarom zet de getuige een kruisje).

La marcq de + Gerard Thirij.

Eodem die (= dezelfde dag) is gecompareert Peeter Van Alcken, borger der stadt Landen, gearresteert gedaeght ende geedt (= de eed afgelegd) per (= door) den schepene Paesmans ende geexamineert sijnde ouer den voorzeyde doodtsteck, out synde 21 jaeren, heeft verclaert dat hij wesende ter plaetse van Adevoort onder Esemael gesien te hebben, dat seckeren scheper die sij noempden Glaude, woonende ten huijse van sieur Du Bois was gewest jn gevecht met seckeren Paul Thirij, ende aencoemende jn den tijt dat eenen derden persoon hen wilde separeren, heeft gesien dat dito scheper was vuyttreckende syn mes ende dat hij twee stecken heeft gegeuen aen den voorzeyden Paul Thirij jn ende door den arm ende onder het schauderblat, soodanich dat den seluen Thirij daer van een quartier urs daer naer is gestoruen. Amplius ignorat et habita lectura persistit et scribere nescit.

Het marcq + van Peeter Van Alcken.

Eodem die est comparu Louwies Thiry, age de 16 ans, le quel estant arreste adjourne et sermente comme deuant par ledit Paesmans et estant examine sur le contenu du delict at declaré d’auoir veu que certain nomme Glaude berger a la maison sieur Du Bois se battoit auec son frere Paul Thirij, le dixiesme de mey 1716 a Adevoort sous Esemael et que le dit berger, dans le temps que lon vouloit les separer, auoit un couteau dans sa main droite et quil donnoit trois coup de couteau audit Paul Thirij tellement que ledit Paul en est mort un quart d heure apres. Amplius ignorat et habita lectura persistit et scribere nescit.

La marcq de + Louwies Thirij.

Eodem die is gecompareert Jan Theunis jngesetenen van Heylessem, oudt ontrent viertigh jaeren, gearresteert gedaecht ende geedt als die voorgaende per eundem ut ante (= door dezelfde zoals te voren) ende geexamineert synde ouer den jnhouden vanden voorzeyden doodt steeck heeft verclaert, dat seckeren Glaude scheper ten huyse van sieur Du Bois was vechtende met eenen anderen genaempt Paul Thirij, sonder dat hy deponent nochtans jnden tyt van het gevecht hen was kennende, dat den seluen scheper is aengecoemen tot by den deponent, alswanneer het volck was roepende hij heeft een mes jn syn handt, doch den deponent opstaende ende nemende eenen stock jn syn handt, vraechde aen den scheper oft hy een mes hadde jn syn handt, dwelck den seluen scheper was lochenende, ende hem seggende voor eene tweede reijse dat hij syn mes soude opstecken, heeft gesien dat hij syne handt was steckende jn synen sack, ende heeft daer naer gehoort dat men was roepende dat den seluen Paul Thirij was sterùende ende is oock alsdoen gestoruen. Amplius ignorat et habita lectura persistit et scribere nescit.

Het marcq van + Jan Theunis.

Eodem die est comparu Pier Meerdoux (of Meerdonx?) age de 28 ans, habitant de Heylessem, arreste adjourne et sermente par ledit Paesmans et estant examine sur le contenu du delict at declare quil at veu que sur le 10e de mey 1716 certain Glaude berger a la maison sieur Du Bois estoit en querelle auec un certain Paul Thirij, dans le lieu d’Adevoort et dans le temps qu on vouloit separer L un de L autre at vue que ledit berger auancoit apres ledit Paul Thirij et quil luy donnoit un coup de couteau et, dans le temps que ledit Paul s’ en alloit apres la maison de sieur Du Bois disoit tousiours eylas mondieu, et ayant encor reste un peu de temps au lieu ou il estoit, at entendu dire quil (lees: que) le dit Paul Thirij estoit mort. Amplius ignorat et habita lectura persistit et scribere nescit.

La marcq + de Pier Meerdoux.

Eodem die est comparu Jean De Lix, habitant de Heylessem, age environ 28 ans, arreste adjourne et sermente comme deuant per eundem (= door dezelfde) et examine comme les autres ut ante (= zoals te voren), at declaré d’auoir veu que sur le 10 de meij 1716 a Adevoort certain berger Glaude, demeurant a la maison sieur Du Bois, se battoit auec certain Paul Thirij, et que le deponent at este entre deux pour les separer et d auoir vue que ledit berger faisoit mouvemens auec ses bras sans auoir vue ce quil auoit dans ses mains, dont peu apres le dit Paul Thirij disoit a la compagnie, soyez tesmoins messieurs et at entendu dire peu apres que ledit Paul Thiry estoit mort. Amplius ignorat et habita lectura persistit et scribere nescit.

La marcq + de Jean De Lix.

Eodem die is gecompareert Henrick Raussens, oudt ontrent 19 jaeren, gedaecht ende geeedt als die voorgaende ende geexamineert synde ouer den voorschreven doodtsteeck, heeft verclaert gesien te hebben opden 10 mey 1716 dat seckeren Glaude was vechtende met Paul Thirij tot Adevoort, alswanneer den voorzeyden Glaude die scheper was ten huyse van sieur Du Bois heeft genoemen syn mes met eene handt ende met d’ander hant den seluen Paul Thirij, ende heeft gesien dat hy was geùende twee a dry stecken aen voorzeyden Paul Thirij ende waer van hy cort daer naer oock is gestoruen ten huyse van dito Du Bois. Amplius ignorat et habita lectura persistit et scribere nescit.

Het marcq + Henrick Raussens.

Fr. Paesmans, schepene, 1716.

Den ondergeschreven Advocaet gesien hebbende de informatie preparatoir genomen den elfsten meij 1716 over alsulcken doodtsteeck geinfligeert in het lichaem van Paul Thirij door Glaude Apicquant op den 10 meij 1716 ter plaetse genoempt Avoorde onder den dorpe van Esemael ende van sieur Du Bois meijer van Esemael gevraeght sijnde om advijs over den inhoude van de voorschreve informatie.

Tselven gedraeght dat in de voorschreve informatie preparatoir alte suffisant stoff ende materie is om tot laste van Glaude Apicquant te accorderen decreet van apprehensie (= hechtenis).

Aldus geadviseert binnen Thienen desen sesden meert 1717.

J.C. Hoegaerts.