De benaming Oudekleerkopersstraat ontstond in het begin van de 19de eeuw door de concentratie van oudekleerkopers. Voorheen heette deze straat gewoon Bergstraat: in het Latijn van de 14de eeuw Jn vico montis of de Berchstraete in de 16de eeuw. De benaming Bergstraat komt trouwens nog zeer laat voor, zoals in 1735 in de Berghstraete en nog op de kaart van Popp circa 1860 Rue de la Montagne. Toch werd de straat al vroeg verduidelijkt met richtingaanwijzende gegevens, zoals in 1383 inde berchstrate daer men gheet ten huse van walsberghe wert. Het Huis van Walsbergen is het latere Huis van Chantrijn of van Malta.
Met de Kleine Bergstraat werd de huidige straat met deze naam bedoeld, maar ook de Oudekleerkopersstraat. In het stadscijnsboek (SH 10) eind 17de eeuw bezat Wijllem van Geest een lege grond gelegen Jnde Cleijn berghstraete. De grond komt overeen met perceel G 670. Duidelijker is de omschrijving in 1635 Jnde cleijn berchstraete naer die peperstraete wert. Oorspronkelijk liep immers de Peperstraat tot aan het Torsinplein. Ook later komt de naam nog voor, zoals in de volkstelling van 1828 Kleinebergstraat.
In deze “Kleine Bergstraat” kocht Franciscus van der Linden in 1759 het huis van dokter Carolus Durij, nu Oudekleerkopersstraat nr. 23, dat ik bespreek bij het Paradijs. Franciscus was een opkoper van oude kledingstukken. Oudekleerkopers waren al langer in onze stad actief. Zo vermeldt het Zetboek van de stad een ordonnantie van 7 juni 1680, waardoor die oude cleer vercoopers sullen moegen vercoopen oude cleederen gelyck sy van oudts gedaen hebben. In 1792 wordt Francis vander Linden uitdrukkelijk vermeld als oudecleercooper. Anderen volgden zijn voorbeeld en vestigden zich eveneens in de “Kleine Bergstraat”. In 1837 woonde de 43-jarige Henri Bottu in het huidige huis nr. 20 (G 671). Daarnaast vond ik nog de oudekleerkopers Mathieu Vanhove, 64 jaar, in huis nr. 3 en 5 (G 658-659), François Morren, 50 jaar, in huis nr. 5 (G 658), Mathieu Mombaerts, 42 jaar, in huis nr. 7 (G 657). Andere oudekleerverkopers in 1837 waren ook Philippe Van Cauthem en Henri Swevers. In 1860 kwam Henri Morren als oudekleerkoper voor. Deze was de eigenaar van de huizen 9, 11 en 19.
Door de aanwezigheid van deze verkopers veranderde de straat van naam. In een bouwaanvraag van 1835 vond ik als oudste vermelding rue des frippiers en in een bouwaanvraag van 1869 de eerste keer in het Nederlands oude kleerkoopers-straat. Sedertdien is de naam Oudekleerkopersstraat de enig gangbare.
Dr. P. Kempeneers.