Mevrouw Goemans-Thijs woont op de Romeinsebaan 108 in Vissenaken. Ze is de kleindochter van Louis Thijs. Deze zat op 5 oktober 1895 mee aan tafel ter gelegenheid van het huwelijk van Jozef Casteels en Maria Nijs.
In die tijd werd er de hele dag gegeten. Het menu, in het Nederlands, vermeldt volgende gangen: Colchester Oesters • Vleeschnat met Rotspaarlen • Prinsen Korstgebakjes • Zalmmootjes met prachtsaus en aardappelen • Ossenharst op zijn Talleyrand’s • Hazepeper • Opgevulde Liefdes-appelen • Scherbetten van Marasca • Reebokken bout • Kiekens met ijskoude peren • Zeekreeften met Romeinsche Salaad • Gebak • Ananas • Ooft en Nagerecht.
Het echtpaar Casteels-Nijs vestigde zich in de Leuvensestraat nummer 70 (nu huisnummer 72). In 1935 woonden hier de gezusters Casteels. Ze verkochten er kousen, kramerswaren en brillen (zie mijn boek Thuis in Thienen, blz. 93).
Aan de gevel hing meer dan een eeuw de nauwkeurigste thermometer van Tienen, geschilderd in een vale groenblauwe kleur. Hij werd gerecupeerd door Roger Thioulants. De schoenmaker gaf hem een nieuwe laag verf. Zo hangt de thermometer nu aan de schoenmakerij Express in de Leuvensestraat 76. Dit is het huis van Jules Ballière, al in 1935 genoemd Cordonnerie Express.
Mevrouw Goemans-Thijs is erg geïnteresseerd in het menu, maar kent het woord Scherbetten niet. Enig speurwerk in allerhande Idiotica leverde niets op. De oplossing vond ik wel in de Duitse “Meyers Konversations-Lexikon” uit 1897 en wel onder het trefwoord Scherbet. Het woord komt uit het Arabisch shurba of sharba en betekent “koele drank”. De Italianen namen het woord over als sorbetto en gaven het verder door aan de Fransen in de vorm sorbet. Zo leerden we het woord sedert de 16de eeuw kennen in het Nederlands.
De Duitse vorm Scherbet (zoals op ons menu) is ontleend aan het Turks Sherbet “gekoelde drank”, dat het woord zelf haalde uit het Arabisch. Ook het Engels sherbet staat dichter bij het Turks. In ouder Nederlands vond ik de ontlening cerebet en serbeth, dat eveneens bij het Turks aanleunt. Toch is ten slotte de Franse vorm sorbet in de keukentaal het gewone woord geworden. Eigenaardig is wel dat de Nederlandse vorm scherbet nog in 1895 voorkomt op een Tiens menu.
Marasca is geen stad aan de Dalmatische kust, maar de naam van een zure kers. We kennen deze kers in de afleiding maraskijn. Dit woord is een ontlening uit het Frans marasquin, dat zelf komt uit het Italiaans maraschino, een afleiding van marasca. De grondbetekenis is bitter, zo genoemd naar de smaak van de kers.
Dr. P. Kempeneers.