In maart 2010 werd ik in het Rijksarchief van Leuven in de bloemen gezet. Niet letterlijk, maar door middel van een artikel op de webstek van het Rijksarchief, geschreven door de hoofdconservator dr. Herman Van Isterdael. In maart was ik op zoek naar toponiemen van Boutersem. In de bundel schepengriffies nr. 5928, met de titel “Varia”, zitten onder meer lijsten met getelde honden en wapens. Groot was echter mijn verbazing, toen ik in deze stapel een plattegrond vond van een klooster in Liedekerke. Dit klooster heeft niets met Boutersem te maken. De kaart op perkament heeft het nummer C. Hieruit blijkt dat er nog minstens een kaart A en B hebben bestaan. Ik liet de slordig opgeplooide kaart zien aan de baliemeester D. Notredame, die ze onmiddellijk meenam naar de hoofdconservator. Deze herkende op het document de afbeelding van het klooster van Muilem in Liedekerke en schreef er een artikel over. Mijn vondst noemde hij een geval van serendipiteit.
Serendip is de oude Perzische naam van Sri Lanka. In de 18de eeuw schreef Horace Walpole in het Engels in een brief over een sprookje “De drie prinsen van Serendip“. Met enige betekeniswijziging wordt het afgeleide woord “serendipiteit” nu gebruikt voor “het vermogen van een alerte geest om uit toevalligheden conclusies te trekken, of anders gezegd: slimme, voorbereide mensen zijn beter in staat om daadwerkelijk ontdekkingen te doen aan de hand van het toeval” (zo staat het in Wikipedia). Een voorbeeld van serendipiteit was de ontdekking van penicilline door Alexander Fleming. Mijn geval van serendipiteit gaat over de ontdekking van een kaart van het Liedekerkebos, vermoedelijk getekend in de 17de eeuw. Het Liedekerkebos was eigendom van de heren van Liedekerke. De kaart geeft een deel van hun bezittingen weer. Belangrijk is de waarheidsgetrouwe weergave, in vogelperspectief, van het karmelietenklooster van Muilem, in oude spelling geschreven Muylem, samen met een beeweg met 4 kapelletjes. Vanaf de openbare weg, aldus Van Isterdael, stapte de bedevaarder ongeveer 90 meter naar de ingang van de kapel van het klooster (links op de afbeelding) of naar de ingang van het klooster (rechts op de afbeelding). De gebouwen van het klooster vormden een rechthoek. De onbekende landmeter gebruikte voor de gebouwen een grotere schaal, zodat hij meer details kon weergeven. De kapel was in het klooster ingebouwd en had een ranke, hoge toren en vier hoge ramen.
Van het klooster van Muilem zijn slechts een paar afbeeldingen bekend. Daarom is de kaart voor Liedekerke een belangrijke aanwinst. Intussen heeft het Rijksarchief de plattegrond gerestaureerd. Het document kreeg het nummer 509 en zit nu opgeborgen in de archieven van de heer, het Leenhof en de Schepenbank van Liedekerke-Denderleeuw.
Dr. P. Kempeneers.