Op het internet vinden we gemakkelijk informatie over alle gemeenten. Dikwijls hoort hierbij een rubriek “geschiedenis”, waarin de verklaring van de gemeentenaam staat. Basis is meestal het Franstalige boek van prof. Albert Carnoy, uit 1948. Nogal wat besturen putten gegevens uit dit boek om de naam van hun gemeente uit te leggen. Jammer genoeg is dit boek erg verouderd en onjuist. Daarom schreef ik in mijn sprokkel 227 dat leden van de KCTD bezig waren met een nieuw woordenboek over de gemeentenamen. Streefdatum was 2008. Een Belgisch boek is het niet geworden. De Waalse leden opteerden voor een studie op lange termijn. Zo verscheen in 2010 “De Vlaamse Gemeentenamen” bij het Davidsfonds. Het boek is in elke erkende boekhandel te verkrijgen. KCTD is de afkorting van Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie. Het nieuwe woordenboek geeft naast de oudste vormen de plaatselijke uitspraak, en vervolgens een wetenschappelijk gefundeerde verklaring, opgesteld door 6 filologen, verwijzend naar een uitgebreide bibliografie.
Tienenaar Ben Crabbé is in zijn bekend programma “Blokken” geboeid door familienamen. Over de betekenis van gelijk welke familienaam weet de jury onmiddellijk een antwoord. Dat komt omdat de jury het boek van KCTD-lid Frans Debrabandere bij de hand heeft. Het gaat om zijn “Woordenboek van de familienamen in België en Noord-Frankrijk”, tot 1 deel verwerkt in 2003. Het woordenboek over de gemeentenamen is nog niet zo bekend. Daarom blijven onjuiste verklaringen populair. Leuven, uit ouder Loven, zou betekenen: “lo + ven”, dus het ven of de waterplas in het bos. Dit gaat taalkundig niet op. Namen als Leuven, Tienen, Mechelen, Heusden, enz. zijn veel ouder. Ze ontstonden honderden jaren voor Christus en komen uit een Voorgermaanse taal.
Dr. P. Kempeneers.