De Tiense waternaam Gaas mogen we niet verwarren met de verdwenen benaming Gaasvest. De Leopoldvest werd eertijds zo genoemd naar de aanwezigheid van grote citernes gevuld met gas, in het Frans gaz, vertienst tot gaas.
De beek “Gaas” was de bovenloop van de Viander. Zij stak de Waaiberg over en liep doorheen het terrein van de werkhuizen Gilain, nu ingenomen door het PISO. Op een oude foto is nog een bruggetje te zien waar de Gaas doorheen liep. De beek die verder naar de huidige Oorlogsvrijwilligersstraat vloeide, kreeg hier de naam Viander.
Oude vormen van de Gaas: 1637 die geyse, 1678 die gaese, 1689 op de viande oft gaese. Deze naam is te vergelijken met de Gaasbeek bij Lennik en de Gaesbeke in Moeskroen. Gysseling vertrok van de Indo-Europese wortel *jes-, met de betekenis “opborrelen, schuimen”. In de oudste vormen komt echter overal g- als anlaut of beginklank voor. Daarom vergelijken we Gaas met de Duitse riviernaam Geisa en samenstellingen als Geisaha en Geis-Bach (Greule). Deze naam kunnen we verbinden met de Indo-Europese wortel *ghei-, met de betekenis “levendig bewegen” (Pokorny). Zo wordt Gaas duidelijk. Gaas kunnen we reconstrueren als *gheisaha.
Het tweede lid is bij waternamen niet onbekend. Het komt van het Germaans ahwo dat water betekent, in de Kempen overgeleverd als de Aa, en nog aanwezig in namen als Breda “de brede Aa”. Gheisaha betekent “langzaam vloeiend water”. Deze naam sleet af tot Geisa en verdofte tot Geise en Gaese. De niet meer herkende samenstelling werd verlengd met beek zoals in Gaasbeek.
Dr. P. Kempeneers.