In de schepengriffies 3406 van Gooik, te raadplegen in het Rijksarchief te Leuven, komt het woord vleughe voor, dat niet zo maar in een woordenboek te vinden is. De tekst dateert van 27 oktober 1659 en staat op de folio 499. Hij werd mij medegedeeld door onderzoeker Marc Dero. Het citaat gaat over het Hof ten Berge. Volgens de context heeft het woord iets te maken met een gebouw. We lezen: secker steenen huijs mette motte ende den vijúer daeromme, schueren, stallinghen ende allen sijn andere edificien van het nederhoff vande hoeúe ghenoempt thoff ten Berghe, ghereserúeert alleenelijck de kleijne ende nieuwe kleijne vleughe staende op eenen staeck tsaemen groot ontrent drij dachwanden…
Ik vond het woord terug bij Kiliaan (1599). Deze verklaart vleughe, vlugghe als “columbarium”, dit is een duiventil. Meer gegevens staan bij Lindemans in zijn boek over Het Cijnsboek van Duyst (Toponymica III, Leuven 1931, p. 43). Vleughe komt uit ouder vloeghe en betekent “vogelkooi, bepaaldelijk van valken voor de valkenjacht”. Vloege was in Ukkel de naam van een hofstede of landhuis, gelegen te Koudenborre. De toegangsweg tot de Vleug heette Vloegwech, in latere oorkonden Vleuggat, nu bekend als Vleurgat.
Het woord is ook bekend in Waanrode, nu een deel van Kortenaken. Dertien zillen bos, genaamd de Vleucht, waren verdeeld over drie items, die toebehoorden aan Schoonhoven. Op 26 december 1543 heette dit land opten vluege, in 1660 de vluecht (Kempeneers, Waanrode. Leuven, 1998, p. 33). Later vond ik nog een attestatie in het archief van de Openbare Onderstand in Leuven (nr. 279). In 1549 werd een parceel van 5 dagmalen van de H. Geest van Tienen gesitueerd op de vleughe to Waenrode. Het bos is te situeren in de sectie C nummer 142, op de kaart van Popp het Berenveld genoemd.
In Budingen was Vloeg of Vlucht eveneens bekend: 1574 (land) byden vloeghe, 1617 opde vlueghe onder bungen, 1645 (bos) op de Vlucht, en nog in 1820 Vlucht (Kempeneers, Budingen. Leuven, 2005, p. 102-103). In Budingen is de Vlucht het veld gelegen op de sectie A 1, A 2 en A 2bis. Ten slotte vermeld ik de Vleugt, de naam van een gehucht en parochie in Schaffen, en eveneens een plaats in Molenstede. Frans Claes geeft over dit toponiem heel wat attestaties. Zie hierover uitgebreid zijn Bijdrage tot de toponymie van Schaffen en Molenstede (Handelingen van de KCTD, 1996, p. 60-62). Op het einde van de 14de eeuw is er voor het eerst sprake van de Vleug bij de huidige grens van Diest, Schaffen en Molenstede. In 1384 is er akkerland opten Vloghe. Het huidige gehucht De Vleugt vermeldt Claes in 1524 als de Vlueghe. De plaatsnaam Vleugt bespreekt hij afzonderlijk in een artikel in het tijdschrift Oost-Brabant (1990, p. 199).