Volgens de gangbare opvatting werden net buiten de stadspoorten herbergen gebouwd. Zo konden de reizigers overnachten als ze plots voor een gesloten poort stonden. Dit is onjuist. De poorten werden niet meer gesloten op het ogenblik dat de herbergen ontstonden.

Net buiten de Oude Leuvensepoort stond op perceel A 89 het Withuis, in 1801 genoemd maison blanche, en in 1857 cabaret appelé Maison Blanche. Deze herberg werd gebouwd in 1801. In het privé-archief van Jan Wauters (nr. 117) vond ik een tekening van dit huis. Pand A 89 vormde samen met A 90 bij Naveau in 1754 het perceel A 126 met een oppervlakte van 44 roeden. In 1830 is deze oppervlakte gelijk aan 2 a voor het huis, en 17 a 40 ca voor de tuin. In de 18de eeuw hoorde het nog onbebouwde pand toe aan de erfgenamen van burgemeester De wijth. In 1798 was Pierre Duwaerts de nieuwe eigenaar, maar in 1801 hoorde het toe aan Jean Meys à la maison Blanche. In het jaar 10 van de Franse Republiek (1801) zette Jean Meys er een huis op. Deze komt in de spelling Jean Maes als eigenaar voor in 1826, maar in 1837 deelde hij het bezit van het Withuis met Jan Baptiste Fellendaels. Beide eigenaars komen nog voor in 1837. Bij Popp circa 1860 is het Withuis eigendom van de echtgenote van onderwijzer François Chasseur. In recentere tijd had Cluts hier een magazijn met bouwmaterialen. In 1996 werd alles afgebroken en toegevoegd aan het eigendom van de elektriciteitsmaatschappij.

Net buiten de Kabbeeksepoort, tussen de Kabbeekvest en de Pollepelstraat, lag in 1754 een pand van 50 roeden, bij Naveau genummerd E 57. Later werd dit perceel B 75 met een huis van 1 a 40 ca, en een tuin van 17 a 20 ca. In de 18de eeuw hoorde dit pand toe aan pensionaris Loyaerts, van wie het overging naar de herbergier Pierre Corbesier. Rond 1800 bouwde hij er een herberg op. Een oude naam heb ik voor deze herberg niet gevonden. Volgens latere attestaties was Corbesier ook landbouwer. Hij bezat het café nog in 1837, maar bij Popp rond 1860 hoorde het toe aan herbergier Pierre-Jean Claes. In 1934 werd het café op de hoek, Diestsesteenweg 2, uitgebaat door Jean Emile Jonckers, en later door Stinneke (Vandebosch). Sedert 1980 heet de herberg Riviera.

Dr. P. Kempeneers.