zeus-tuswinkelInternetgebruikers kennen de ontzaglijke omvang van de aangeboden informatie. Velen weten echter ook dat sommige sites onzin bevatten. Zo maakt een plezante ons wijs, dat in Kumtich de Romeinse oppergod werd vereerd. Langs de heerbaan van Tienen naar Vertrijk, zo lees ik, “waarschijnlijk bij de kruising van de baan Geldenaken-Diest stond een beeld van de Romeinse oppergod Zeus” (sic). Was Zeus geen Griekse god? Een Romeinse priester woonde er vermoedelijk naast en verzorgde de rituelen bij de begrafenis. Deze plaats had een naam: Zeuswinkel. Althans volgens de schrijver van het artikel op het internet.

tuswinkelDe bedoelde plaats is een groot driehoekig veld boven Papendaal in Kumtich. In mijn boek over de Kumtichse plaatsnamen (Toponymica, IX, nr. 6, 1994) heb ik op blz. 65-66 deze eigenaardige naam trachten te verklaren. Als oudste vorm vond ik in 1470 op ten deuwelswinckel, en opten oppersten theuswinckel. Latere vormen zijn: in de 17e eeuw inden Tueswinckel, in 1722 op den tuswinckel, enz. Ik zocht een verklaring bij de vorm eeuwen, dat voederen betekent, in onze streek bekend in de grasnaam eeuwsel of eusel. Door proclise (= aanhechting vooraan) van d ontstond de vorm met Deuwels.

Recentelijk echter, bij de lezing van schepengriffies van Bunsbeek en Vissenaken, vond ik de juiste oplossing. In de schepengriffies nr. 6892, het cijnsboek van Amours (folio 50 verso), vond ik in 1547 een eigenaar, genoemd Jan Theus. Deze naam werd verbonden met het toponiem winkel, met de betekenis “hoek”, dus: de hoek die eertijds toebehoorde aan landbouwer Theus. De niet meer begrepen naam “Theus’ winkel” onderging allerlei veranderingen. Theus, Theuwis, enz. is een verkorting van Matheus, zodat het toponiem, in Kumtich nog bekend als de Tuswinkel, weer duidelijk wordt. De oplossing ligt dus dichter bij huis dan bij de oppergod Zeus.