Nogal wat mensen die een niet direct verklaarbare naam dragen, pretenderen dat ze van vreemde afkomst zijn. Vooral Latijnse landen zijn in trek: Frankrijk, Italië, Spanje, Portugal. Serieuze genealogen die in het Leuvense rijksarchief geduldig de microfilms lezen, weten wel beter.
Sommige familienamen zijn zeer duidelijk vreemd. Mercurius de la Bastita in Aarschot was zeker geen Vlaming. Hij was al bekend voor 1597. Een Spanjaard was hij niet, wel een Italiaan. In 1611 huurde Maijken Leunis een beemd van de abdij van Sint-Geertruiden, gelegen in de Langebeemden aan de Demer in Aarschot. Deze beemd grensde aan een weide van Jan de la Bastita Italiaen. De toevoeging Italiaen is wel uitzonderlijk. In Aarschot behoorde de familie De la Bastita tot de betere burgerij. In 1597 was Jan de la Bastita rentmeester van de hertog van Aarschot.
In Attenrode was Michiel de Jacca ij a Barca een Spaanse edelman, die eigenaar was van het Hof van Butschoor. Hij was getrouwd met Adriana Lang. Toen hij de boerderij in 1571 verkocht, werd hij in de akte omschreven als gentilhomme commissaire ordinaire de sa Majesté de l’infanterie espaignol. Vicca daarentegen is een verkorting van Vickaerts zoals ik in mijn Toponymie van Attenrode-Wever (2007) heb uitgelegd. Het is dezelfde naam als Wickaerts/Vicart en varianten, door Debrabandere in zijn Woordenboek van Familienamen verklaard uit de Germaanse tweestammige naam wig-hard strijd-sterk. In Rillaar komt Wickaert voor in de benaming van een hoeve, waarmee een zeker grondgebied werd aangeduid. Zo las ik in 1502 vander wickaerts hoeúeen in 1607 inde wickaertshoeúe opte wolfdonck. De bedoelde hoeve was een gebied dat in de middeleeuwen had toebehoord aan een zekere Wickaert.
Vidal komt in verscheidene varianten voor: Vital, Vitali, Vitalis, Vidal, Vidale, Vidael, Vida, Viaud, enz. De herkomst van deze familie moeten we niet in Portugal zoeken. Vidal is afgeleid van de Latijnse heiligennaam Vitalis. De oudst bekende Vidal komt in het Antwerpse voor: in 1559 Fransoys Vytael, en in 1570 Antoen Vytael. Op dit ogenblik komen in België nog 360 personen voor met de naam Vidal, met nog altijd een sterke concentratie in Antwerpen.
(Wordt vervolgd)
Dr. P. Kempeneers.